10 διαφορετικοί κάτοικοι της Θεσσαλονίκης, 10 διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, 10 διαφορετικά χρώματα (Part 1)

[:EL]Η πόλη της Θεσσαλονίκης πάντοτε στο ρου της ιστορίας της, χαρακτηριζόταν από την έντονη ποικιλομορφία που υπήρχε αναμεταξύ των κατοίκων της. Ως διαχρονικά ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά και πολιτιστικά κέντρα στο χώρο της Μεσογείου, αποτέλεσε σταυροδρόμι όλων των μεγάλων πολιτισμών, που συνύφαναν την πολυδιάστατη ταυτότητά της και διαμόρφωσαν το ταραχώδες και ένδοξο παρελθόν της.

Συνεπώς, εύλογη στέκει η απορία, αν οι σημερινοί Θεσσαλονικείς, αλλά και οι θεσμικοί φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, συνεχίζουν να ενθαρρύνουν αυτή την κουλτούρα της «διαφορετικότητας» και να μυούνται πλήρως στη παιδεία της «αποδοχής».

Για να την απαντήσουμε, μιλήσαμε με δέκα διαφορετικούς κατοίκους της πόλης, που ανήκουν έκαστος σε μία κοινωνική ομάδα που βιώνει τον κοινωνικό αποκλεισμό σε διαφορετική κλίμακα και σε διαφορετικές εκφάνσεις της καθημερινότητας. Προσπαθήσαμε να κάνουμε παρόμοιες ερωτήσεις, προσαρμοσμένες στις ιδιαιτερότητες του κάθε συνεντευξιαζόμενου. Μνήμες, βιώματα, γέλια, δάκρυα και κυρίως λαχτάρα για ζωή, γεμίζουν τις επόμενες σελίδες αυτού του άρθρου – project.

Τελικά είμαστε όντως τόσο «ανοιχτόμυαλοι» όσο νομίζουμε ή μήπως μοιάζουμε ανάξιοι συνεχιστές της ιστορίας αυτής της Πόλης;

Τα συμπεράσματα δικά σας.

 

Στέλλα Σμαραγδή:

• Τι είναι αυτό που

  

  σε ώθησε να ασχοληθείς με τον πρωταθλητισμό;

Το κυριότερο στοιχείο είναι το κίνητρο για το οποίο κάποιος  εισέρχεται στον αθλητισμό. Εμένα, το κίνητρο μου ήταν η ικανοποίησή μου να αισθανθώ  μέλος του συνόλου, να αρχίσω  σταδιακά να χτίζω την αυτοεκτίμησή μου και να επιτυγχάνομαι μέσα από τον αθλητισμό. Έχω περάσει από διάφορα στάδια εξέλιξης της καριέρας  μου, μέσα από τα οποία έχω αποκτήσει αρκετές εμπειρίες για να αντέξω την πίεση και τις απαιτήσεις του πρωταθλητισμού. Θεωρώ πως η προσωπική εξέλιξη μου στον χώρο του αθλητισμού είναι εκείνη που με έθεσε σε επίπεδο πρωταθλητισμού χωρίς να συνειδητοποιήσω πότε έγινε η αλλαγή, ώστε να επιδιώκω κυρίως το καλύτερο δυνατό σε μεγάλες διοργανώσεις και τις  πρώτες θέσεις.

• Κατά την ανοδική σου πορεία στο χώρο του αθλητισμού, έχεις νιώσει ποτέ υποτίμηση των επιτευγμάτων ή των ικανοτήτων σου, λόγω της αναπηρίας σου;

Η αίσθηση που παίρνω απ’ τον κόσμο όταν γνωρίζει τί κάνω στον τομέα του αθλητισμού είναι θετική και τιμητική. Παίρνω πολύ αγάπη και ενθάρρυνση για να μη σταματήσω ποτέ αυτό που κάνω. Ωστόσο, δεν έχουν λείψει φορές που νιώθω πως κάποιοι άνθρωποι δεν βλέπουν αντικειμενικά τις ικανότητές μου. Είναι γνωστό πως τα άτομα με αναπηρία, όσον αφορά τον αθλητισμό, δεν έχουν τα ίδια αποτελέσματα με τους αρτιμελείς αθλητές. Γίνονται συγκρίσεις και επιδιώκεται η υποτίμηση των επιτευγμάτων μας. Προσωπικά, γνωρίζω ότι οι αποδόσεις μου επηρεάζονται απ’ την αναπηρία στο χέρι μου αλλά αυτό δεν θα με κάνει ποτέ να σταματήσω να αθλούμαι και να χαίρομαι για όσα έχω πετύχει.

• Έχεις αισθανθεί ποτέ ότι όντως «διαφέρεις» από τους υπόλοιπους ;

Ευτυχώς για μένα οι γονείς  μου κατάφεραν το δύσκολο έργο της σωστής ανατροφής ενός παιδιού και ειδικά κάποιου που έχει αναπηρία. Οι αρχές που μου προσέφεραν από μωρό με βοήθησαν, ώστε ποτέ μέχρι τώρα να νιώσω πως «διαφέρω» από τους υπόλοιπους. Δεν μου έβαζαν όρια και πλαίσια όσον αφορά τι μπορώ να κάνω και τί όχι. Βάζω στόχους και θεωρώ πως λειτουργώ στην καθημερινότητά μου όπως κάθε νεαρή κοπέλα στην ηλικία μου. Υπάρχει όμως μια συμπεριφορά που δεν μπορώ να αποφύγω ακόμα κι αν θέλω. Ο κόσμος που είναι αδιάκριτος και κοιτάζει την αναπηρία σου χωρίς να σκέφτεται ότι σε φέρνει σε δύσκολη θέση. Στο εξωτερικό αυτό δεν γίνεται κι εκεί νιώθεις 100% ίδιος με όλους.

• Πώς έχεις καταφέρει να αντιμετωπίζεις όλες αυτές τις συμπεριφορές και να εξελίσσεσαι σταθερά και ανοδικά;

Κατ’ αρχάς, πρέπει να είσαι καλά με τον εαυτό σου και να μην επηρεάζεσαι από αυτές. Οι άνθρωποι που βρίσκονται γύρω μου είναι η δύναμη μου. Άνθρωποι που μ’ αγαπάνε και πιστεύουν σε μένα πως μπορώ να καταφέρω ότι βάζω στόχο και πως αν αποτύχω σε κάτι θα ναι δίπλα μου και θα με βοηθήσουν όποτε τους χρειαστώ. Μέσω των γονέων μου ειδικά απέκτησα την αίσθηση του αυτοελέγχου και με την ενθάρρυνση των στόχων μου με βοήθησαν να αναπτύξω την αίσθηση του αυτοπροσανατολισμού μου. Χρειάζονταν και τα δύο αυτά για να πετύχω στη ζωή μου όσα έχω τώρα.

• Μια κατηγορία ατόμων που ωθούνται σε ρατσιστικές πρακτικές και αντιλήψεις, είναι άτομα που έχουν πέσει οι ίδιοι κατά το παρελθόν θύματα επιθετικών συμπεριφορών. Εκτός από τη θύμα αποκλεισμού, πιστεύεις ότι έχεις υπάρξει ποτέ και θύτης; Πως θα μπορούσε να σταματήσει αυτός ο φαύλος κύκλος;

Είμαι ρατσίστρια με τον ρατσιστή. Όλα ξεκινάνε απ’ την παιδεία και διαμορφώνονται σε μεγάλο βαθμό, όταν είμαστε ακόμα μικροί. Πολλά στοιχεία του χαρακτήρα μας, αλλά και η γενικότερη συμπεριφορά μας. Επομένως, όταν η οικογένειά μας ή άτομα του στενού μας κύκλου εκφράζουν ρατσιστικές πρακτικές και αντιλήψεις, είναι σύνηθες να τις υιοθετούμε και εμείς, θέλοντας ή μη, και να τις μεταφέρουμε στην ενήλικη ζωή μας. Κάποια στιγμή πρέπει να σταματήσει αυτό. Συγκεκριμένα, το κράτος πρέπει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα, έτσι ώστε οι ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες (π.χ. άτομα με αναπηρία, ηλικιωμένοι),  να μην αισθάνονται κατώτεροι, να μην ντρέπονται επειδή οι υπόλοιποι τους λυπούνται και γενικά να μπορούν να ζήσουν πιο εύκολα και αρμονικά μέσα στην κοινωνία. Για παράδειγμα, καλό είναι το κράτος να τοποθετήσει σ’ όλους τους δημόσιους χώρους ανελκυστήρες, ειδικές  τουαλέτες για αναπήρους ,διαβάσεις στα πεζοδρόμια για αναπηρικά αμαξίδια  κ.λ.π.. Αν δεν ξεκινήσουν τέτοιες δράσεις, λογικό είναι να γίνεται θύτης κάποιος και να θέλει να νιώσει με αυτόν τον τρόπο ένα είδος λανθασμένης  δύναμης.

Τι θα συμβούλευες κάθε νεαρό ΑΜΕΑ, που έχει τις ίδιες φιλοδοξίες με εσένα, αλλά φοβάται να κάνει το μεγάλο βήμα;

Hellen Keller, Stephen Hawking, John Nas, Frida Kahlo, Ludwig Van Beethoven είναι μερικά ονόματα που θα πρέπει να γνωρίζουν όλοι αλλά κυρίως κάθε άτομο με αναπηρία. Αφού κατάφεραν  αυτοί  να κάνουν τόσο σημαντικά και διαχρονικά επιτεύγματα, μπορούμε κι εμείς. Οι φιλοδοξίες μας δεν πρέπει να πάνε χαμένες. Επιβάλλεται να κάνεις το μειονέκτημά σου προτέρημα και να ξεχωρίσεις χωρίς φόβους και δισταγμούς.

 

Θάνος Βλαχογιάννης:

• Πριν αποφασίσετε με την υπόλοιπη ομάδα να φέρετε το Pride στη Θεσσαλονίκη, ποιοι ήταν οι ενδοιασμοί που είχατε; Ποιες οι δυσκολίες και πως τις αντιμετωπίσατε;

Κάναμε το λάθος να αναπαράγουμε το στερεότυπο, ότι η Θεσσαλονίκη είναι μία συντηρητική πόλη. Πιστεύαμε ότι δε θα έχουμε συμμετοχή, ότι δε θα βρούμε χορηγούς ή ακόμα ότι η τοπική αυτοδιοίκηση δε θα μας στηρίξει. Ταυτόχρονα, φοβόμασταν ότι θα υπάρξει αντίδραση απ΄ το θρησκόληπτο κομμάτι της πόλης  κι ότι όλα αυτά θα συντελέσουν στο να μην έχει η διοργάνωση την επιτυχία που θα θέλαμε. Τελικά όμως, όπως αποδείχθηκε, όλοι αυτοί οι φόβοι βρίσκονταν στο μυαλό μας, μιας και ανήκουν περισσότερο στους δαίμονες του παρελθόντος, παρά στην παρούσα εικόνα της πόλης.

• Θα έλεγες λοιπόν, ότι η Θεσσαλονίκη είναι μία πόλη ανεκτική στα θέματα που σχετίζονται με τα δικαιώματα της LGTB κοινότητας;

Νομίζω ότι οι κοινωνία της Θεσσαλονίκης είναι πολωμένη σε ένα συντηρητικό κομμάτι, και δε μιλάω μόνο για την ακροδεξιά που έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια πιο έντονα, αλλά και για το θρησκόληπτο τμήμα, και σε ένα αρκετά προοδευτικό. Στόχος μας για να είναι επιτυχημένο το Pride, ήταν να συμμετέχουν και κοινωνικές ομάδες, πέρα από αυτές της LGBT. Και το πετύχαμε! Ενδεικτικά, τα τελευταία δύο χρόνια, παρατηρούμε το φαινόμενο να έρχονται άνθρωποι μαζί με τις οικογένειές τους. Κάτι το οποίο μας χαροποιεί ιδιαίτερα, μιας και έρχεται σε αντίθεση με την εικόνα υπερβολής και προσβολής της δημοσίας αιδούς που θέλουν να προβάλουν ορισμένοι. Εν έτη 2015, στη πόλη της Θεσσαλονίκης ,δεν μιλάμε μόνο για ανεκτικότητα, αλλά και για αποδοχή.

• Όλος αυτός ο ακτιβισμός, σου έχει στοιχίσει σε διαπροσωπικό ή επαγγελματικό επίπεδο;

Μεγάλη κουβέντα, που πρέπει να την κάνω με τον ψυχολόγο μου μια μέρα! Θα έλεγα ότι με έχει κάνει καλύτερο άνθρωπο. Όταν βγαίνω στα Μ.Μ.Ε. να μιλήσω για το Pride, αυτόματα δείχνω και τη σεξουαλικότητά μου. Είναι προφανές ότι αυτό έχει επίπτωση και στην οικογενειακή μου ζωή. Στην αρχή ήταν δύσκολο για την οικογένειά μου να το αντιμετωπίσει, αλλά νομίζω πως στο τέλος βγαίνουμε όλοι νικητές. 

• Έχεις αισθανθεί ποτέ ότι «διαφέρεις»;

Η διαφορετικότητα δεν είναι κάτι κακό, κακή είναι η διάκριση. Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να αποτινάξουν από πάνω τους το «διαφορετικό», ως κάτι το μεμπτό. Είναι θεμιτό να διαφέρουμε. Προσωπικά, αυτή η αποδοχή έχει επιδράσει θετικά στην προσωπικότητά μου. Το ότι είμαστε διαφορετικοί πρέπει να το γιορτάζουμε κάθε μέρα!

• Ποια είναι η προτροπή σου για τα παιδιά που δέχονται bullying, λόγω της ασυμβατότητας της συμπεριφοράς τους με τα καθιερωμένα πρότυπα συμπεριφοράς των δύο φύλων;

Το bullying, δεν έχει τόσο να κάνει με την σεξουαλικότητα όσο με την έκφραση του φύλου. Για παράδειγμα, θύμα bullying μπορεί να πέσει ένα αγόρι στο σχολείο που δεν ταυτίζεται με τα macho πρότυπα ή αντίστοιχα ένα κορίτσι που έχει πιο αρρενωπή συμπεριφορά. Το χειρότερο είναι, ότι τα θύματα τέτοιων συμπεριφορών δεν αισθάνονται ευάλωτα μόνο στο σχολικό περιβάλλον, αλλά ακόμα και στο ίδιο τους το σπίτι, καθώς ντρέπονται να μιλήσουν για αυτό που τους συμβαίνει. Το Pride μπορεί να αποτελέσει ένα safe space για αυτά τα παιδιά, μιας και μπορούν να έρθουν σε επαφή και με άλλα άτομα που βιώνουν παρόμοιες προκλήσεις, καθώς και να βρουν την στήριξη που χρειάζονται. Είναι πολύ σημαντικό να έρθεις σε επαφή με ανθρώπους που μπορούν να μπουν στη θέση σου και να καταλάβουν τι περνάς. Συμβουλή μου λοιπόν είναι να έρθουν σε επικοινωνία μαζί μας είτε μέσω mail είτε μέσω του facebook.

• Θα ‘λεγε κανείς ότι η φιλοσοφία του Pride είναι ένα «δημόσιο coming out». Ωστόσο, πάρα πολλοί νέοι είναι ακόμα «μέσα στην ντουλάπα», λόγω φόβου ή ανασφάλειας για τις αντιδράσεις του οικογενειακού και του ευρύτερου περίγυρού τους. Τι θα τους συμβούλευες;

Τις περισσότερες φορές, δεν πρόκειται για φόβο, δηλαδή κάτι το υπαρκτό, αλλά για φοβίες. Όσο κι αν μας φαίνεται απίθανο, σίγουρα υπάρχει κάποιος στο οικογενειακό και κυρίως στο φιλικό μας περιβάλλον που μπορούμε να είμαστε ο εαυτός μας και να μας στηρίζει. Κάνοντας coming out έρχεσαι σε επαφή με τον εαυτό σου, γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος. Ακόμα και έρευνες έχουν δείξει ότι με το να «μένεις μέσα στην ντουλάπα» επιδράς αρνητικά στην ψυχική σου υγεία. Γι’ αυτό μόλις είσαι σε χρόνο που το αισθάνεσαι σπρώξε τον εαυτό σου και κάντο. Το οφείλεις σε σένα.

 

Ειρήνη Μπάρδη:

• Τι σημαίνει για σένα η λέξη «πατρίδα»;

Η πρώτη λέξη που μου έρχεται στο μυαλό είναι «Σπίτι».

• Ζεις 20 χρόνια τώρα στην Ελλάδα, άρα προφανώς η Ελλάδα είναι το σπίτι σου. Έχουν υπάρξει στιγμές που έχεις νοιώσει απομόνωση ή απόρριψη, μέσα στο σπίτι αυτό, λόγω της καταγωγής σου;

Πλέον, όχι. Θα έλεγα ότι είμαι πολύ τυχερή γιατί έχω αποκτήσει ένα κύκλο από υπέροχους ανθρώπους, που με αγαπάνε και με σέβονται για αυτό που είμαι.  Βλέπουν τον άνθρωπο σε εμένα και δεν με κρίνουν την καταγωγή μου, για την οποία είμαι πολύ περήφανη. Όμως δεν ήταν πάντοτε έτσι. Στα μαθητικά μου χρόνια είχα υποστεί έντονο bullying που με έχει στιγματίσει. Είναι στιγμές που δε τις θυμάμαι καν, γιατί έχω επιλέξει να τις διαγράψω.

Εκείνο όμως που με εξοργίζει είναι το θέμα της υπηκοότητας. Όχι μόνο για μένα, αλλά και για όλους τους μετανάστες δεύτερης γενιάς. Γεννηθήκαμε εδώ, μεγαλώσαμε εδώ, αποφοιτήσαμε, σπουδάσαμε, δουλεύουμε, είμαστε ενεργά μέλη της κοινωνίας και της οικονομίας κι όμως δε μας το αναγνωρίζουν θεσμικά. Ξέρω ομοεθνείς μου που δε μιλούν παρά μόνο ελληνικά άπταιστα, που ξέρουν καλύτερα ελληνική ιστορία από πολλούς Έλληνες στην καταγωγή, που έχουν αριστεύσει, που έγιναν σημαιοφόροι. Κι όμως έχουν χλευαστεί, έχουν πέσει θύματα εκφοβισμού. Γιατί; Γιατί αυτοί να θεωρούνται «λιγότερο Έλληνες»;

• Έχεις αισθανθεί ποτέ ότι όντως «διαφέρεις» από τους υπόλοιπους ή ότι είσαι «ξένη»;

Στην Αλβανία είμαι η Ελληνίδα και στην Ελλάδα είμαι η Αλβανίδα (γέλια)! Έχω υιοθετήσει την ελληνική κουλτούρα κι αυτό φαίνεται κάθε φορά που πάω Αλβανία. Για’ αυτό και δε θα ήθελα να φύγω από την Ελλάδα, όσο δύσκολες κι αν γίνουν οι συνθήκες. Επομένως, ναι έχω αισθανθεί διαφορετική, βασικά είμαι διαφορετική. Πιστεύω ο καθένας μας είναι διαφορετικός και χαίρομαι πολύ για αυτό. Θέλω να είμαι διαφορετική!

• Πως έχεις καταφέρει να αντιμετωπίζεις όλες αυτές τις συμπεριφορές και να προχωράς σταθερά στη ζωή σου;

Η αλλαγή έγινε πρώτα μέσα μου. Όταν άλλαξα σχολείο στο Λύκειο, αποφάσισα να κάνω μια καινούργια αρχή. Να γνωρίσω καινούργιους ανθρώπους που θα με σεβαστούν για αυτό που είμαι, που θα δουν έναν άνθρωπο κι όχι μια ταμπέλα. Είναι πολύ σημαντικό να βρεις τους κατάλληλους ανθρώπους γύρω σου και μπορείς να τους βρεις. Επίσης, δεν επιτρέπω εγώ, να τους αφήσω να με υποβιβάσουν. Όταν με ρωτάν για την καταγωγή μου, χωρίς ντροπή, περήφανη τους απαντώ!

• Μια κατηγορία ατόμων που ωθούνται σε ρατσιστικές πρακτικές και αντιλήψεις, είναι άτομα που έχουν πέσει οι ίδιοι κατά το παρελθόν θύματα επιθετικών συμπεριφορών. Εκτός από τη θύμα αποκλεισμού, πιστεύεις ότι έχεις υπάρξει ποτέ και θύτης; Πως θα μπορούσε να σταματήσει αυτός ο φαύλος κύκλος;

Μετά από όλα όσα πέρασα, έμαθα πολλά. Ποτέ δεν ήμουν θύτης, γιατί ξέρω πως είναι να είσαι θύμα. Ο μόνος τρόπος για να κλείσει αυτός ο φαύλος κύκλος, όσο κλισέ κι αν ακούγεται, είναι να σκεφτούμε όλοι έτσι. Αν δε «γουστάρεις» να είναι ο άλλος ρατσιστής μαζί σου, αν «γουστάρεις» να σε αποδεχτεί για αυτό που είσαι, πρέπει κι εσύ να φέρεσαι έτσι. Ωστόσο, πιστεύω πως κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο και πως δύσκολα θα σταματήσει αυτή η φαυλότητα…

• Τι θα συμβούλευες κάθε νέο μετανάστη, ιδιαίτερα αν βρίσκεται στην ευαίσθητη εφηβική ή παιδική ηλικία, που αντιμετωπίζει παρόμοιες δυσκολίες;

Εξαρτάται την ηλικία. Το σίγουρο είναι ότι θα τον παρότρυνα να μιλήσει στους γονείς του, ιδιαίτερα αν είναι μικρός ακόμα. Εγώ δεν το έκανα, κι ήταν μεγάλο λάθος. Ίσως αυτό που βίωνα χρόνια να είχε σταματήσει πολύ νωρίτερα. Τώρα αν ντρέπεται να το κάνει, γιατί είναι στην εφηβική ηλικία, που δε θα έπρεπε να ντρέπεται, θα μπορούσε να μιλήσει σε κάποιον καθηγητή του που νοιώθει κοντά. Εμένα με βοήθησε πολύ. Ύστερα από μία τιμωρία σταμάτησαν τα φαινόμενα για αρκετό καιρό. Το σημαντικότερο βέβαια, είναι να βρει φίλους που θα μπορούν να του σταθούν και να μην ασχολείται με τον κάθε έναν μικροπρεπή, μιας και για μένα εάν είσαι ρατσιστής σημαίνει ότι δεν αποδέχεσαι τον εαυτό σου. Τέλος, ας βρουν την αλλαγή μέσα τους, κι ας μην αφήνουν κανέναν να τους προσβάλει για κάτι για το οποίο μόνο περήφανοι θα έπρεπε να είναι.

 

Γιάννης Ανδρώνης

• Πώς ξεκινήσατε να εργάζεστε ως πωλητής στο περιοδικό Σχεδία;

Ήρθα σε επαφή με το περιοδικό μέσω ενός φίλου. Έπαιρνα προσωρινή σύνταξη από το 2012 μέχρι το Νοέμβριο του 2013. Με έναν νόμο του 2012, σύμφωνα με τον οποίο ζητούσαν τα ένσημα των τελευταίων ετών, η προσωρινή σύνταξη κόπηκε μια που δεν είχα συγκεντρώσει αρκετά και το όριο συνταξιοδότησής μου πήγε στα 67. Από τότε έμεινα από δουλεία πολύ καιρό . Νοίκιαζα σπίτι αλλά ζούσα οριακά στα όρια της φτώχειας. Είχα ένα φίλο που είχε έρθει στη Σχεδία από την πρώτη μέρα και όταν έμαθε το γεγονός αυτό μου είπε «Γιάννη δεν έρχεσαι στο περιοδικό;». Του είπα ότι ήθελα να ξεκινήσω και κάπως έτσι έγινε η αρχή. Ξεκίνησα από τον πρώτο μήνα, που κυκλοφόρησε το περιοδικό στη Θεσσαλονίκη, τον Φεβρουάριο του ‘14 και τώρα κοντεύουμε στον ενάμιση χρόνο.

• Ποιες είναι συνήθως οι αντιδράσεις του κόσμου όταν συνειδητοποιούν ότι καλύπτετε τις βιοποριστικές σας ανάγκες αποκλειστικά και μόνο από τη δραστηριοποίησή σας στη «Σχεδία»;

Το γνωρίζουν και μας αντιμετωπίζουν με πολύ αγάπη. Λίγοι είναι αυτοί που μας βλέπουνε περιφρονητικά και μας προσβάλλουν. Πολύ λίγοι, στα δάχτυλα μετριούνται όσοι μας αντιμετωπίζουν περίεργα. Κάποιοι μας έχουν περάσει και για μάρτυρες του Ιεχωβά!

• Θα έλεγες ότι ο κόσμος της Θεσσαλονίκης έχει ανεπτυγμένο τα αίσθημα της αλληλεγγύης;

Στενοχωριέμαι πολύ, γιατί με την οικονομική και πολιτική κατάσταση που επικρατεί ιδιαίτερα τον τελευταίο μήνα, βλέπω τον άλλον να θέλει να το πάρει, αλλά να μην μπορεί. Φαίνεται από την έκφραση του σαν να λέει «Θέλω να το πάρω αλλά δεν έχω». Το βλέπεις στα μάτια του, στεναχωριέται. Υπάρχει όμως πολύ αγάπη, αλληλεγγύη, στήριξη. Έρχονται να σου φέρουν ένα μπουκαλάκι νερό, μια πορτοκαλάδα. Ο κόσμος είναι κοντά μας.

• Πόσο δύσκολο είναι για έναν άνθρωπο που είναι άνεργος για μεγάλο χρονικό διάστημα, ιδιαίτερα αν είναι μεγάλης ηλικίας, να επανενταχθεί στην αγορά εργασίας;

Είναι πάρα πολύ δύσκολο. Εδώ τα παιδιά μου που είναι 29 χρονών και δυσκολεύονται.  Και δυστυχώς είναι το ίδιο για όλα τα νέα παιδιά, όπως και για τα δικά μου. Πόσο μάλλον εμείς που είμαστε σε αυτή την ηλικία 63 χρονών. Για εμάς είναι αδύνατον. Γιατί δεν θα προσλάβουν κάποιον που είναι 60 χρονών. Θα κοιτάξουν να πάρουν ένα νέο άνθρωπο, ένα νέο παιδί, που ξέρει ότι θα έχει πιο πολλές αντοχές.

• Πως σας έχει βοηθήσει η συμμετοχή σας στη Σχεδία και πώς σας έχει αναπτύξει ως άνθρωπο;

Με έκανε άλλον άνθρωπο εμένα προσωπικά. Ήμουν λίγο κλεισμένος στον εαυτό μου πριν ενταχθώ στη Σχεδία. Σιγά σιγά ξανοίχτηκα, δέθηκα με τον κόσμο, δέχτηκα την αγάπη του και βίωσα το αίσθημα της προσφοράς. Όλα αυτά με γέμισαν.

• Έχεις κάτι που σου δίνει δύναμη; Τι συμβουλή θα έδινες, σε όσους έρχονται αντιμέτωποι με τον εφιάλτη της ανεργίας και της απώλειας του σπιτιού τους;

Υπομονή. Να ελπίζουν. Να κάνουν όνειρα. Να μην χάνουν το κουράγιο τους και κάθε μέρα που ξυπνάνε να λένε «Σήμερα είναι μια καινούργια μέρα». Τα όνειρα δεν πρέπει να τα κάνεις μόνο όταν κοιμάσαι. Και ακόμη και τώρα που σας μιλάω πρέπει να κάνετε όνειρα.

 

Φερίτ Ισμαήλογλου 

• Συναντάτε δυσκολίες, τόσο από κατοίκους της Θεσσαλονίκης όσο και από την πολιτεία, στην άσκηση των λατρευτικών σας καθηκόντων;

Με τους συμπολίτες μας δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Ίσα ίσα μας αγαπάνε γιατί δε δίνουμε δικαιώματα, είμαστε ήσυχοι άνθρωποι, ήσυχη κοινότητα. Δε δίνουμε κανένα δικαίωμα σε κανέναν να κάνει παρατήρηση. Πέρα από τα ήθη και τα έθιμα της μουσουλμανικής κοινότητας δεν έχουμε τίποτε άλλο. Δηλαδή με τους συμπολίτες μας έχουμε το καλημέρα, μιλάμε, τα παιδιά μας πηγαίνουν στα ελληνικά σχολεία, σπουδάζουν εδώ πέρα στα ελληνικά πανεπιστήμια.

Από τη μεριά της πολιτείας, αν και γενικά δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο ζήτημα, μας θυμούνται μόνο όταν έχει εκλογές. «Τι πρόβλημα έχετε; Θα σας το λύσουμε.» αλλά με το που θα περάσουν οι εκλογές και μετά, όλα ξεχνιούνται.

Εμείς σαν μουσουλμανική κοινότητα έχουμε δυο σοβαρά προβλήματα. Το πρώτο είναι ότι δεν έχουμε χώρο προσευχής. Το δεύτερο επίσης σοβαρό πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει χώρος ταφής για τους μουσουλμάνους. Εμείς είμαστε μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Οπότε με το που συγχωρείται κάποιος από εμάς, αναγκαζόμαστε να τον μεταφέρουμε από εδώ στην Θράκη, δηλαδή στα 250-300 έως και στα 500 χιλιόμετρα μακριά στα σύνορα με την Ορεστιάδα.

• Σας αντιμετωπίζουν διαφορετικά τα τελευταία χρόνια, λόγω της εκτεταμένης δράσης των εξτρεμιστών;
  

Σίγουρα αυτή η ισλαμοφοβία υπάρχει. Γιατί είναι αυτό που βγάζουν οι τηλεοράσεις. Γιατί ο κόσμος, ο απλός ο πολίτης, από τη στιγμή που δε γνωρίζει το Ισλάμ σίγουρα, βλέπει στην τηλεόραση τους τζιχαντιστές, που δεν έχουν καμία σχέση με το Ισλάμ μιας και είναι τρομοκράτες. Καμία σχέση με τη θρησκεία. Ίσα ίσα στο Κοράνι λέει το ίδιο που λέει και στην Αγία Γραφή: ότι αν σκοτώσεις ένα άτομο εν ώρα ειρήνης παίρνεις τόσες πολλές αμαρτίες σαν να έχεις σκοτώσει έναν κόσμο ολόκληρο. Είναι αμαρτία, απαγορεύεται! Επειδή είμαστε ο μοναδικός σύλλογος της μουσουλμανική κοινότητας στη Μακεδονία μας επισκέπτονται και σχολεία. Όταν μπαίνουν εδώ μέσα τα παιδιά είναι διστακτικά. Εγώ αυτό το δικαιολογώ γιατί βλέποντας στην τηλεόραση αυτά που προβάλουν, δηλαδή τους τζιχαντιστές, τους Ταλιμπάν, ότι η γυναικά αν βγάλει το χέρι λίγο έξω ο άντρας να την χτυπάει.

Ο κόσμος που ζει εδώ διατηρεί την παράδοση της μπούρκας;

Εμείς οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης αυτό δεν το διατηρούμε. Οι γυναίκες φοράνε τη μαντήλα και αυτό πιο πολύ οι γυναίκες μιας κάποιας ηλικίας, δηλαδή από τα 55 και μετά. Υπάρχουν ορισμένες κοπέλες και πιο νεαρές αλλά στην πλειοψηφία είναι οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες. Οι νεαρές οι κοπέλες είναι όπως είστε εσείς. Τώρα βέβαια εγώ σε αυτό δε θα την επηρεάσω και θα της πω να μην φοράει τη μαντήλα. Όχι. Αυτή θα το δει μόνη της και θα το διαβάσει. Και στη θρησκεία δεν υπάρχει να εκβιάζεις, δηλαδή να λες κοίταξε να δεις αν δεν το φορέσεις θα γίνει αυτό. Η θρησκεία σε αφήνει να δεις μόνος σου ποιο είναι το σωστό, να αποφασίσεις και να κρίνεις.
Η δικιά μας η θρησκεία είναι καθαρά όπως πας στους καλόγερους και στις καλόγριες μέσα και βλέπεις τη γυναίκα με την μαντήλα ή καμιά φορά με τα φαρδιά τα ρούχα, όχι τα μαύρα, η θρησκεία είναι αυτό εδώ πέρα. Όπως είναι οι καλόγριες που είναι χριστιανές. Θυμάμαι όταν ήμασταν σε ένα νησί και είδαμε ένα μοναστήρι αλλά φορούσαμε καλοκαιρινά ρούχα όλη η οικογένεια. Με το που πάμε να μπούμε εκεί μέσα μας είπαν ότι πρέπει να βάλουμε μακριά φούστα οι γυναίκες και παντελόνια οι άντρες. Και το σεβαστήκαμε, το γνωρίζαμε μιας και η δικιά μας η θρησκεία αυτό λέει. Το θέμα ξέρετε ποιο είναι; Εγώ πιστεύω ότι είναι αυτό που νιώθεις να το έχεις μέσα σου. Κι Όταν μπαίνεις σε χώρο προσευχής, σε ιερό να βάλεις μια μαντήλα, ανοίγεις τα χεριά σου στον θεό, προσκυνάς, δηλαδή δείχνεις έναν σεβασμό.

• Έχετε βιώσει την απομόνωση σε διαπροσωπικό επίπεδο; Εξακολουθούν να υπάρχουν τέτοιες συμπεριφορές σήμερα;

Εγώ γεννήθηκα Θεσσαλονίκη. Αυτά τα βιώναμε εμείς τη δεκαετία του 80, 90. Εκεί υπήρχε κάτι τέτοιο στον κόσμο. Δηλαδή αν σε ακούγανε στον δρόμο να μιλάς τούρκικα, εμείς στα σπίτια μας μιλάμε τούρκικα, βγαίναν ορισμένες κυρίες και ορισμένοι κύριοι τότε και λέγανε «Εσύ γιατί μιλάς τούρκικα; Άμα μιλάς τούρκικα να πας στην Τουρκία» ή « Να μην μιλάς τούρκικα». Δηλαδή κάτι τέτοια τα βιώναμε κάποτε. Από τη δεκαετία του 2000 αυτό έχει ξεπεραστεί. Τώρα δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Τότε αν συναντούσα 10 άτομα, οι 4 μπορεί να λέγαν «γιατί μιλάτε τούρκικα;» Αλλά τώρα στα 100 μπορεί να συναντήσεις 10 άτομα και λιγότερα. Η σημερινή γενιά είναι τελείως διαφορετική. Το ίδιο και στους μουσουλμάνους. Η δεκαετία του 50,60 είναι τελείως διαφορετική από τη σημερινή γενιά.

 

Το Βe Continued…

Θα ήθελα να ευχαριστήσω για την πολύτιμη βοήθεια και συνεργασία τους, χωρίς την οποία δεν θα ήταν δυνατή η υλοποίηση του άρθρου, τις:

Μαριάννα Ασβεστοπούλου

Σοφία Μουρατίδου

 [:]