[:EL]
Ο ανελέητος εξαετής εμφύλιος πόλεμος στη Συρία έχει καταστρέψει σπίτια, έχει σκοτώσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και έχει μετατοπίσει εκατομμύρια άλλους. Η Συρία πριν από 10 χρόνια αποτελεί πλέον μία ανάμνηση. Τα αίτια που οδήγησαν σε αυτή την καταστροφή έχουν αναλυθεί επανειλημμένα. Οι κοινωνικές, οικονομικές, θρησκευτικές, φυλετικές και γεωπολιτικές διαφορές, η πολιτική αστάθεια και η Αραβική Άνοιξη είναι κάποια από αυτά. Όμως μία γυναίκα, μία αρχιτέκτονας που γεννήθηκε, μεγάλωσε και εξακολουθεί να ζει μέχρι σήμερα στην συριακή πόλη Χομς, πιστεύει πως ένας ακόμη παράγοντας, που μέχρι σήμερα δεν είχε αναφερθεί, η αρχιτεκτονική, έπαιξε σημαντικό ρόλο στον εμφύλιο πόλεμο. “Έπαιξε ρόλο στο να δημιουργήσει, να κατευθύνει και να ενισχύσει τη σύγκρουση μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών,” αναφέρει συγκεκριμένα.
Αλλά έχει η αρχιτεκτονική τόσο μεγάλη δύναμη; Μπορεί να ασκήσει τόσο μεγάλη επιρροή; Η Marwa Al-Sabouni που είχε ένα μικρό αρχιτεκτονικό γραφείο με το σύζυγο της στο παλιό κέντρο της πόλης της Χομς για πολλά χρόνια, μέχρι ο πόλεμος να καταστρέψει το μεγαλύτερο κομμάτι της περιοχής, πιστεύει πως “Ναι, μπορεί”. Βλέποντας για έξι χρόνια την πόλη της να ισοπεδώνεται, πιστεύει πως η αρχιτεκτονική και ένας αιώνας επιπόλαιου πολεοδομικού σχεδιασμού ήταν ένας από τους λόγους που οδήγησαν στην αποδόμηση του κοινωνικού ιστού της Συρίας. Άνθρωποι που κάποτε ήταν γείτονες και φίλοι, να γίνονται θανάσιμοι εχθροί.
“Η αρμονία του κοινωνικού ιστού ποδοπατήθηκε στο βωμό του “εκσυγχρονισμού”,” αναφέρει η Al-Sabouni. “Τα ατελείωτα τσιμεντένια διαμερίσματα διαχώριζαν τους ανθρώπους ανάλογα με την τάξη, το θρήσκευμα ή το εισόδημα. ”
Όντας κλεισμένη στο ίδιο της το σπίτι για δύο χρόνια αφότου ξεκίνησε ο πόλεμος, είχε πολύ χρόνο να σκεφτεί ιδέες για τον ολοκληρωτικό μετασχηματισμό της πόλης στην οποία μεγάλωσε. “Η Χομς ήταν ιστορικά μια ανεκτική πόλη, εξοικειωμένη με την διαφορετικότητα, φιλοξενούσε μια μεγάλη ποικιλία από πιστεύω, ήθη και έθιμα, όπου τζαμιά και εκκλησίες ήταν χτισμένα δίπλα-δίπλα. Τι προκάλεσε αυτόν τον φρικαλέο πόλεμο; Πώς η χώρα μου κατέληξε στον εμφύλιο πόλεμο, τη βία και την πρωτοφανή αυτή θρησκευτική έχθρα;” Έτσι ξεκίνησε να ερευνά, πως ο πολεοδομικός σχεδιασμός του εικοστού αιώνα μετέτρεψε μια κοινωνία της ανοχής και της διαφορετικότητας σε μια κοινωνία που κυριαρχεί το μίσος και ο φανατισμός.
“Ξεκίνησε από τους Γάλλους αποικιοκράτες που άλλαξαν τους δρόμους και μετέφεραν διάφορα μνημεία. Έπειτα μοντέρνα κτήρια άρχισαν να χτίζονται χωρίς κάποιο πλάνο ή σχεδιασμό, περιθωριοποιώντας περισσότερο τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Η αρχιτεκτονική έγινε ένα είδος κοινωνικής διαφοροποίησης,” αναφέρει. Πριν το τέλος του 20ού αιώνα ό,τι είχε απομείνει στη Χομς ήταν το κέντρο της πόλης και γύρω από αυτό ένας δακτύλιος από γκετοποιημένες περιοχές, όπου ή κάθε μια αποτελούνταν από τη δικιά της εθνική ή θρησκευτική μειονότητα.
Η Al-Sabouni όμως είναι αισιόδοξη για το μέλλον, επειδή από τη μια έχει έναν υπερβολικά αισιόδοξο σύζυγο, ενώ από την άλλη πιστεύει πως τώρα υπάρχει περιθώριο και λόγος να διδαχθούν από τα λάθη του παρελθόντος και να ανοικοδομήσουν την πόλη καλύτερα. Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να χτιστούν τεράστια συγκροτήματα πολυκατοικιών που απομονώνουν και αποξενώνουν τους ανθρώπους, αλλά χαμηλότερα και πιο φιλικά κτήρια που μπορούν να φιλοξενήσουν ανθρώπους κάθε ηλικίας, θρησκείας, εθνικότητας κλπ. Γιατί όταν ένα σκοινί σπάει, ο καλύτερος τρόπος να το δέσεις είναι να υφάνεις όλες τις άκρες μεταξύ τους. Αυτό θα ήθελε να δει η Al-Sabouni και αυτό χρειάζεται η Χομς, η Συρία και ο κόσμος ολόκληρος.
Δείτε την ομιλία παρακάτω
Πηγή: blog.ted.com[:]
