Με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα γυναικών στην επιστήμη θα ήταν αναγκαίο να αναφερθούμε στο ρόλο κάποιων γυναικών στον επιστημονικό χώρο και πως συνέβαλαν στο συγκεκριμένο κλάδο, όπως και με την προκατάληψη και την έλλειψη αναγνώρισης του επιστημονικού τους έργου με την οποία ήρθαν αντιμέτωπες πολλές από αυτές τις γυναίκες. Πάμε, λοιπόν, να δούμε 3 γυναίκες επιστήμονες που πρέπει να θυμάσαι:
Ρόζαλιντ Φράνκλιν: Βιοφυσικός και χημικός-κρυσταλλογράφος
Η Ρόζαλιντ Φράνκλιν ήταν Αγγλίδα με αξιοσημείωτη συμβολή στην κατανόηση του DNA, του RNA, των ιών, του άνθρακα και του γραφίτη. Το έργο της για το DNA είναι πιο γνωστό επειδή το DNA διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των κυττάρων και στη γενετική και η ανακάλυψη της δομής του βοήθησε άλλους επιστήμονες να καταλάβουν πως η γενετική πληροφορία περνά από τους γονείς στα παιδιά. Η Φράνκλιν είναι περισσότερο γνωστή για το έργο της σχετικά με εικόνες περίθαλψης ακτίνων Χ του DNA που οδήγησε στην ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA.
Τα δεδομένα της, σύμφωνα με τον Φράνσις Κρικ, ήταν τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για να διατυπωθεί η υπόθεση Γουάτσον και Κρικ το 1953 σχετικά με τη δομή του DNA. Οι εικόνες περίθλασης ακτίνων Χ της Φράνκλιν (η περιβόητη Photo 51), που επιβεβαίωσαν την ελικοειδή δομή του DNA, παρουσιάστηκαν στον Γουάτσον χωρίς την έγκριση ή τη γνώση της. Αν και αυτή η εικόνα και η ακριβής ερμηνεία των δεδομένων παρείχε πολύτιμες πληροφορίες για τη δομή του DNA, η επιστημονική συνεισφορά της Φράνκλιν στην ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA πολύ συχνά παραλείπεται.
Ανέκδοτα σχέδια των εγγράφων της δείχνουν ότι είχε προσδιορίσει ανεξάρτητα τη συνολική Β-μορφή της έλικας του DNA και τη θέση των φωσφορικών ομάδων στο εξωτερικό της δομής. Επιπλέον, η Φράνκλιν είχε μοιραστεί προσωπικά με τους Γουάτσον και Κρικ κρίσιμες πληροφορίες που τους βοήθησαν σημαντικά στο επιστημονικό τους έργο.
Ωστόσο, η δουλειά της δημοσιεύθηκε τρίτη στη σειρά τριών δημοσιεύσεων για DNA στο Nature, με την κύρια δημοσίευση των Γουάτσον και Κρικ μόνο να υπονοεί τη συμβολή της στην υπόθεσή τους. Ωστόσο, το σημαντικό ερευνητικό έργο της έχει αναγνωρισθεί, έστω και μετά τον θάνατό της.
Μαρί Κιουρί: Φυσικός και χημικός
Η Μαρί Κιουρί, σε συνεργασία με τον σύζυγος της Πιερ Κουρί ανακάλυψε το ράδιο και μελέτησε τα φαινόμενα της ραδιενέργειας. Ανακάλυψε επίσης το πολώνιο και υπήρξε η πρώτη γυναίκα που έγινε καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης, ενώ τιμήθηκε δύο φορές με Νόμπελ στη Φυσική, το 1903, και στη Χημεία, το 1911.
Η Μαρία Κιουρί έγινε γνωστή για την ανακάλυψη του ραδίου και τις μελέτες για τη ραδιενέργεια. Από το 1891 μελετούσε τις εργασίες του Μπεκερελ με κύριο θέμα τις ακτινοβολίες που εξέπεμπαν τα άλατα του ουρανίου με αποτέλεσμα να διαλέξει για θέμα της διατριβής της αυτά τα φαινόμενα. Η Μαρία Κιουρί απέδειξε ότι η εκπομπή των ακτίνων ήταν μία ιδιότητα των ατόμων του ουρανίου και ότι η ένταση της ακτινοβολίας που παραγόταν από το ουράνιο ήταν η ανάλογη της ποσότητας. Η πιο σημαντική όμως η παρατήρηση ήταν μερικά ορυκτά ουρανίου παρουσίαζαν πολύ πιο ισχυρή ραδιενέργεια από το ουράνιο.
Στις 18 Ιουλίου του 1898 οι Κιουρί ανακοινώνουν στην επιστημονική κοινότητα την ανακάλυψη ενός νέου στοιχείου, του πολωνίου, που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της πατρίδας της Μαρίας Κιουρί. Στις 26 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους αναγγέλεται από το ζεύγος Κιουρί η ανακάλυψη του ραδίου.
Το 1903 η Μαρία Κιουρί έλαβε το τίτλο του διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόννης με βαθμό Άριστα. Τον ίδιο χρόνο το ζεύγος Κιουρί βραβεύθηκε με το Νόμπελ Φυσικής, το οποίο μοιράστηκαν με τον Ανρί Μπεκερέλ. Επίσης, το 1903 βραβεύθηκαν από τη Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου. Το 1906 η Μαρία Κιουρί γινόταν η πρώτη γυναίκα στη Γαλλία που της δινόταν, έδρα πανεπιστημίου, ενώ ήταν η πρώτη γυναίκα που έδωσε διάλεξη στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης.
Το 1911, βραβεύτηκε με το Νόμπελ Χημείας από τη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών της Γαλλίας είχε αρνηθει να τη δεχτεί ως μέλος της ως μέλος της είναι η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το βραβείο Νόμπελ, ο πρώτος άνθρωπος που κέρδισε δύο βραβεία, ο πρώτος άνθρωπος που κέρδισε δύο βραβεία Νόμπελ και ο πρώτος άνθρωπος που κέρδισε βραβεία Νόμπελ σε δύο διαφορετικές επιστήμες.
Μάργκαρετ Χάμιλτον: Επιστήμονας υπολογιστών, μηχανικός συστημάτων & λογισμικού και επιχειρηματίας
Η Μάργκαρετ Χάμιλτον είναι η γυναίκα χάρη στην οποία το Απόλλων 11 κατάφερε να πραγματοποιήσει το ταξίδι του στη Σελήνη. Ήταν μηχανικός και ήταν επικεφαλής της ομάδας που προγραμμάτισε τον κώδικα του Απόλλωνα 11.
Η Χάμιλτον ήταν Διευθύντρια του Τμήματος Μηχανικής Λογισμικού του Εργαστηρίου Οργάνωσης MIT, η οποία ανέπτυξε λογισμικό πτήσης επί του σκάφους για το διαστημικό πρόγραμμα Apollo και το 1986 έγινε η ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της Hamilton Technologies, Inc. στο Cambridge της Μασαχουσέτης.
Στις 22 Νοεμβρίου 2016, απονεμήθηκε το Προεδρικό Μετάλλιο Ελευθερίας από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα για το έργο της που ηγήθηκε της ανάπτυξης λογισμικού πτήσης επί του σκάφους για τις αποστολές Apollo Moon της NASA.
Ενώ στο MIT, η Χάμιλτον βοήθησε στη δημιουργία των βασικών αρχών στον προγραμματισμό υπολογιστών καθώς συνεργάστηκε με τους συναδέλφους της για τη σύνταξη κώδικα για τον πρώτο φορητό υπολογιστή στον κόσμο
Σε μία από τις κρίσιμες στιγμές της αποστολής Apollo 11, ο υπολογιστής Apollo Guidance μαζί με το λογισμικό πτήσης επί του σκάφους απέτρεψαν μία ματαίωση της προσγείωσης στη Σελήνη. Τρία λεπτά πριν η άκατος προσσελήνωσης φτάσει στην επιφάνεια της Σελήνης, ενεργοποιήθηκαν αρκετοί συναγερμοί υπολογιστών. Το ενσωματωμένο λογισμικό πτήσης συνέλαβε αυτούς τους συναγερμούς με τις “ενδείξεις που δεν έπρεπε ποτέ να συμβούν”, διακόπτοντας τους αστροναύτες με οθόνες συναγερμού προτεραιότητας.
Το φαινόμενο της Ματίλντα
Το φαινόμενο της Ματίλντα είναι η προκατάληψη κατά την αναγνώρισης των επιτευγμάτων εκείνων των γυναικών επιστημόνων των οποίων το έργο αποδίδεται στους άνδρες συναδέλφους τους. Ο όρος “Matilda effect” (Φαινόμενο Ματίλντα) επινοήθηκε το 1993 από την ιστορικό της επιστήμης Μάργκαρετ Ρόιστερ.
Μερικά παραδείγματα γυναικών επιστημόνων που επηρεάστηκαν έντονα από το φαινόμενο Ματίλντα είναι:
- Νέτι Στίβενς, η οποία βοήθησε τα μέγιστα για την ανακάλυψη του συστήματος προσδιορισμού φύλου ΧΥ. Οι κρίσιμες μελέτες της για τα σκουλήκια αποκάλυψαν για πρώτη φορά ότι το φύλο ενός οργανισμού καθορίζεται από τα χρωμοσώματα του και όχι από περιβαλλοντικούς ή άλλους παράγοντες. Η Στίβενς επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τη μετάβαση της επιστημονικής κοινότητας. Ο Τόμας Χαντ Μόργκαν, ένας διακεκριμένος γενετιστής εκείνη την εποχή, πιστώνεται γενικά με αυτή την ανακάλυψη.
- Η Ροζαλίντα Φράνκλιν πλέον αναγνωρίζεται ως σημαντική συντελεστής στην ανακάλυψη της δομής του DNA το 1953. Τη στιγμή της ανακάλυψης από τους Φράνσις Κρικ και Τζέιμς Γουάτσον, για την οποία οι δύο άνδρες έλαβαν το βραβείο Νόμπελ το 1962, το έργο της δεν πιστώθηκε σωστά, αν και ο Γουάτσον περιέγραψε τη ζωτικής σημασία συνεισφοράς της.
- Μαρτέ Γκωτιέ, στις μέρες μας αναγνωρίζεται για το σημαντικό ρόλο της στην ανακάλυψη της χρωμοσωμικής ανωμαλίας που προκαλεί το σύνδρομο Down,μία ανακάλυψη που αποδιδόταν προηγουμένως αποκλειστικά στο Ζερόμ Λεζουν.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι πρέπει να αναγνωρίσουμε την προσπάθεια και την αποτελεσματικότητα όλων αυτών των γυναικών που συνέβαλαν η κάθε μία στον δικό της κλάδο και πόσο σημαντική είναι η αναγνώριση αυτού του έργου, όπως και να στηρίζονται οι γυναίκες που εργάζονται στον επιστημονικό τομέα.
Διάβασε περισσότερα από τους εθελοντές μας στο Blog μας.
