Logo White Small

Η Κοινωνία των Πολιτών & ο αντίκτυπος της

Τι είναι η Κοινωνία των Πολιτών

Με τον όρο Κοινωνία των Πολιτών (ΚτΠ) δηλώνονται οι μορφές κοινωνικής δράσης ατόμων ή ομάδων που δεν συνδέονται ούτε διοικούνται από το κράτος. Ως οργανωτική δομή υπηρετεί την εφαρμογή δημοκρατικών διαδικασιών για το κοινωνικό συμφέρον και αναλαμβάνει τον ρόλο του διαμεσολαβητή ανάμεσα στους πολίτες.

Εκπρόσωπος της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή. Το άρθρο 15 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών είναι αναγνωρισμένος και αναγκαίος για την ορθή διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του ανοιχτού διαλόγου με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στις οποίες περιλαμβάνονται: κοινωνικοί εταίροι, μη κυβερνητικές οργανώσεις και οργανώσεις βάσης, όπως είναι η νεολαία.

Το άρθρο 14 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζει τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην χρηστή διακυβέρνηση της Ε.Ε. Το άρθρο 11 της Συνθήκης για την Ε.Ε. τονίζει την ανάγκη να διαθέτει η ΕΕ ανοιχτό, διάφανο και τακτικό διάλογο με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, για παράδειγμα, όταν καταρτίζονται νομοθετικές προτάσεις της ΕΕ. Παραδείγματα τέτοιου είδους οργανώσεων είναι:

  • κοινωνικοί εταίροι (συνδικαλιστικές οργανώσεις και ομάδες εργοδοτών)
  • μη κυβερνητικές οργανώσεις (πχ για το περιβάλλον και την προστασία των καταναλωτών)
  • οργανώσεις βάσης (πχ οργανώσεις νέων και οικογενειακές κοινότητες)

Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο η κοινωνία των πολιτών ερμηνεύεται ως “σύνολο μη κυβερνητικών οργανώσεων και θεσμών που εκπροσωπούν τα συμφέροντα και τη θέληση των πολιτών. Στο ίδιο πλαίσιο η κοινωνία των πολιτών περιλαμβάνει την οικογένεια και τον ιδιώτη, στην οποία αναφέρεται ως τριτογενή τομέα της κοινωνίας, διακριτό από εκείνο της κυβέρνησης και των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με άλλους ορισμούς, η κοινωνία των πολιτών χρησιμοποιείται ως όρος με την έννοια του συνόλου των μη-κυβερνητικών οργανώσεων και ιδρυμάτων που υπηρετούν τα συμφέροντα και τη βούληση των πολιτών ή άτομα και οργανώσεις σε μια κοινωνία, η οποία είναι ανεξάρτητη από την κυβέρνηση.

hands holding earth csr business campaign 1

Η κοινωνία των πολιτών απαρτίζεται από ένα δίκτυο λιγότερο ή περισσότερο καθιερωμένων θεσμών που αποτελούν ένα αυτόνομο κοινωνικό επίπεδο τόσο έναντι του κράτους όσο και έναντι της οικογενειακής και οικιακής ζωής με στενή έννοια. Οι θεσμοί αυτοί έχουν πολλαπλές λειτουργίες και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στις διαδικασίες κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Η ένταξη των ατόμων στους θεσμούς της κοινωνίας των πολιτών αποφασίζεται σε εθελοντική βάση. Η κοινωνία των πολιτών στηρίζεται στο δίκαιο: οι δημοκρατικές αρχές του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής, της ελευθερίας έκφρασης, της συνδικαλιστικής ελευθερίας αποτελούν τον κανονιστικό εξοπλισμό της κοινωνίας των πολιτών. Η κοινωνία των πολιτών είναι χώρος διαμόρφωσης της συλλογικής βούλησης και εκπροσώπησης των πολιτών. Οι θεσμοί της κοινωνίας των πολιτών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο “ενδιάμεσων” μεταξύ του ατόμου και του κράτους και ο δημοκρατικός λόγος δε θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει χωρίς τη μεσολάβησή τους.

Η συνεισφορά της ΚτΠ στην ελληνική οικονομία -Έρευνα Ιδρύματος Μποδοσάκη

Σύμφωνα με την έρευνα που έγινε από τον ΙΟΒΕ κατόπιν αιτήματος του Ιδρύματος Μποδοσάκη προέκυψαν διάφορα σημαντικά στατιστικά στοιχεία για το οικονομικό αντίκτυπο που έχουν οι Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών στην ελληνική οικονομία. Οι δραστηριότητες των ΟΚοιΠ προσφέρουν σημαντική στήριξη στην εθνική οικονομία. Υποστηρίζουν άμεσα ή έμμεσα, την παραγωγή περίπου 1,6% του ΑΕΠ και την απασχόληση του 1,9% των εργαζομένων στη χώρα. Η συνεισφορά των ΟΚοιΠ για το 2021 υπολογίζεται σε 3 δισ. ευρώ και σε 88,4 χιλιάδες θέσεις εργασίας σε όρους απασχόλησης.

Σε αυτά τα μεγέθη δεν περιλαμβάνεται η οικονομία αξία του εθελοντισμού. Η οικονομική αξία του εθελοντισμού στην Ελλάδα υπολογίζεται στα 357 εκατομμύρια ευρώ το 2021 έναντι 329 εκατ. το 2020 και 411 εκατ. το 2019, που αντιστοιχεί στο 0,2% του ΑΕΠ. Επιπλέον, σύμφωνα με την έρευνα προκύπτει ότι οι μισές ΟΚοιΠ βρίσκονται στην Αττική, κάτι που σημαίνει ότι οι ΟΚοιΠ έχει μεγαλύτερα περιθώρια ανάπτυξης στην περιφέρεια της Χώρας.

Σε σύγκριση με άλλες χώρες, σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, η Ελλάδα βρίσκεται σχετικά χαμηλά στις κατατάξεις με βάση τη συνεισφορά των πολιτών και την εμπιστοσύνη που έχουν σε φιλανθρωπικές οργανώσεις. Ειδικότερα, η Ελλάδα κατατάσσεται στην προτελευταία θέση, 125η, με βάση τον παγκόσμιο δείκτη προσφοράς “CAE World Giving Index” τη δεκαετία 2009-2019. Τέλος, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 37η θέση ανάμεσα σε 54 χώρες αναφορικά με το ποσοστό ατόμων που δήλωσε ότι εμπιστεύονται τις φιλανθρωπικές οργανώσεις.

Εν κατακλείδι, οι Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία γιατί καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων από το περιβάλλον μέχρι του τομέα της υγείας. Παράλληλα, βέβαια έχουν έντονη οικονομική προσφορά στο ΑΕΠ και δημιουργούν θέσεις εργασίας. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι ΟΚοιΠ έχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης στην Ελλάδα και να στηρίξουν τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό της χώρας.

Για περισσότερα δεδομένα σχετικά με την έρευνα που έγινε υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Μποδοσάκη μπορείτε να βρείτε εδώ: https://civilsocietycontribution.gr

• More Articles

Χάρτης
Άρθρα

Χάρτης: ένα περιοδικό σε ψηφιακό περιβάλλον

Στη σημερινή εποχή της τεχνολογίας, η τέχνη, επιστήμη, ακόμη και τα συναισθήματα ακροβατούν ανάμεσα στον ψηφιακό και στον πραγματικό κόσμο. Πολλές φορές, βλέπουμε την τέχνη

Διάβασε Περισσότερα »

DON'T

miss out

Κάνε εγγραφή στο newsletter για να έχεις όλα τα τελευταία νέα μας απευθείας στο inbox σου!