Η απαξίωση της διαφορετικότητας

[:EL]Το μεγαλύτερο κρίμα των ανθρώπων είναι πως δεν μπορούν να κατανοήσουν πλήρως την διαφορετικότητα. Την φοβούνται, μαθαίνουν να ζουν απορρίπτοντάς της, να ελλοχεύουν συνεχώς για να την καταρρίψουν, πριν αυτή προλάβει να απογειωθεί για να αναδείξει τη πραγματική ομορφιά της. Μαθαίνουν να λατρεύουν την τυποποίηση, να αγαπούν το κοινό, το γνωστό, το ίδιο με το δικό τους εγώ. Οτιδήποτε άλλο εκτός των εαυτών τους δεν είναι αποδεκτό, μα ανίδεο, απαράδεκτο και αναγκασμένο να αλλάξει.

Πως θα ήταν πραγματικά μια τέτοια κοινωνία εάν μπορούσε όντως να συμβεί; Ένας κόσμος με κοινές «προσωπικότητες», λες και είναι βγαλμένος από το 1984 του George Orwell; Θα μπορούσε σίγουρα να χειραγωγηθεί πιο εύκολα. Εξαλείφοντας το διαφορετικό, η κοινή οδός φαντάζει μάλλον μονόδρομος. Οι άνθρωποι ως ένα άχρωμο κοπάδι θα ακολουθούσαν τους ταγούς τους, εθελοτυφλώντας για την εξαθλιωμένη πραγματικότητά τους. Πιθανώς μάλιστα να τους δινόταν και λίγος χώρος να πράξουν ελεύθερα αυτά που πιστεύουν, για να αποκτήσουν την ψευδαίσθηση της ελεύθερης βούλησης.

Βέβαια όταν οι αξίες, οι σκέψεις και οι ιδέες μιας κοινωνίας είναι σταθερές ανά άτομο, πόση ελεύθερη βούληση μπορεί πραγματικά να υπάρξει; Καμία, αλλά αυτό μάλλον δε θα το μάθαιναν ποτέ. Οι άνθρωποι θα συνέχιζαν να ζουν «ευτυχισμένοι» τις ζωές τους, μέχρι να αποβιώσουν. Ποτέ δε θα χρειάζονταν να γυρίσουν τα μάτια τους από το τοίχο της σπηλιάς που ζούσαν. Ποτέ δε θα μπορούσαν άλλωστε. Οι αλυσίδες τους θα ήταν ουσιαστικά, το ίδιο το κλειδωμένο, αμπαρωμένο μυαλό τους. Ακόμα και εάν κάποιος κατάφερνε να «ξυπνήσει» από το λήθαργο της τυποποίησης, μάλλον ποτέ δεν θα τους έδινε να καταλάβουν την αλήθεια. Μια αλήθεια όμως που ποτέ τους δεν έχουν ζήσει.

Η διαφορετικότητα όμως είναι η κινητήριος δύναμη της ανθρώπινης φυλής, αυτού του πλανήτη, αυτού του σύμπαντος. Ο ίδιος ο πλανήτης γη στηρίζεται στα διαφορετικά οικοσυστήματα για να επιβιώσει. Μικρές διαταραχές σε αυτά φέρνουν τεράστιες επιπτώσεις, καθώς ανατρέπεται αυτή η ισορροπία που το διαφορετικό έχει αρμονικά επιβάλλει. Το ίδιο μας το σύμπαν στηρίζεται στους διάφορους, ανεξερεύνητους ακόμη, γαλαξίες, στα διάφορα αστέρια, τα αλλιώτικα ουράνια σώματα, που είναι στηριγμένα εκεί στο διαστημικό κενό με μια χαοτική σταθερότητα. Με μια λογική που ο άνθρωπος ακόμη αδυνατεί να συλλάβει, μια λογική που πιθανώς να μην αντιληφθεί πλήρως και ποτέ.

Έτσι είναι στηριγμένη και η ανθρωπότητα. Από την αρχή της ιστορίας της, κάποιοι άνθρωποι είχαν έφεση στο κυνήγι. Κάποιοι στην συλλογή καρπών. Κάποιοι άλλοι πολυμήχανοι εφύηραν τα πρώτα εργαλεία. Άλλοι πάλι στηρίχθηκαν στη γεωργία και άλλοι στην κτηνοτροφία. Μερικοί ζήλευαν τις προόδους των γειτόνων τους. Επινόησαν την «τέχνη» του πολέμου, οδηγώντας τους φίλους τους σε αιματηρές συγκρούσεις για την δόξα και τα πλούτη. Άλλοι εύγλωττοι χαρακτήρες επιστράτευσαν την διπλωματία για να λύσουν τις διαφορές τους. Μερικοί αποφάσισαν να ενισχύσουν τις φιλίες τους με το εμπόριο, ενώ άλλοι αποφάσισαν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και τις σκέψεις τους σε χιλιάδες, μέσω της τέχνης. Όταν προέκυπταν ερωτήματα, κάποιοι δημιούργησαν θεούς και δαίμονες, ενώ μερικοί ερμήνευσαν την λογική των όσων έβλεπαν, φτιάχνοντας θεωρίες και νόμους για το πως λειτουργεί ο κόσμος. Όταν προέκυπταν προκλήσεις, ο καθένας επέλεγε αυτόματα το ρόλο που του ταίριαζε. Μαζί, συλλογικά, κατάφερνε η ανθρωπότητα να τις ξεπεράσει.

Θέλω να καταλήξω πως τα πάντα γύρω μας είναι φτιαγμένα να είναι διαφορετικά, για κάποιο λόγο. Εσύ ο ίδιος είσαι φτιαγμένος διαφορετικά, λόγω των γονιδίων σου, της ανατροφής σου, της μόρφωσής σου, των αξιών και ιδεών σου και τόσων άλλων μυριάδων παραγόντων. Όμως και ο διπλανός σου είναι εξίσου μοναδικός. Όταν μιλάς μαζί του, όταν συναναστρέφεσαι με αυτόν, τον νιώθεις, τον αγγίζεις, ζεις ουσιαστικά μια στιγμή με κάποιον που σκέφτεται ταυτόχρονα με σένα, όμως τόσο διαφορετικά από σένα. Μαζί εσείς οι δύο, εγώ και οι υπόλοιποι 7.4 δισεκατομμύρια άνθρωποι της γης, ζούμε και αναπνέουμε τον ίδιο αέρα, αλλά τον μετατρέπουμε σε ενέργεια για άλλο λόγο. Ο κάθε άνθρωπος καθημερινά φέρει εις πέρας το δικό του άτυπο καθήκον. Και έτσι, η ανθρωπότητα ενωμένη προχωράει σε αχαρτογράφητα νερά, διασχίζοντας στην ίδια βάρκα, την θάλασσα του μέλλοντος.

Χωρίς την διαφορετικότητα, δεν θα υπήρχε ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε. Ποτέ δε θα φτάναμε ως εδώ. Πάραυτα, εμείς έχουμε βαλθεί να ξεκάνουμε αυτό που μας έχει προσφέρει τόσα πολλά, αυτό που είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής μας. Θέλουμε το όμοιό μας γιατί δε ξέρουμε το αντίθετο. Καθημερινά φερόμαστε με απέχθεια και ειρωνεία στον συνάνθρωπό μας που πράττει με σκέψεις που δε ταυτίζονται με εμάς. Απορρίπτουμε άτομα που πιθανώς εάν τους δινόταν η ευκαιρία να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο θα το έκαναν, λόγω του χρώματος του δέρματός που έχουν, της θρησκείας που ασπάζονται, των ιδεών που τους διακατέχουν. Όμως είναι 21^ος αιώνας και φτάσαμε πολύ μακριά για να σταματήσουμε ως εδώ. Δεν πιστεύεις πως ήρθε η ώρα να εκτιμήσουμε το «θείο» δώρο του διαφορετικού, φίλε μου;