Σίγουρα όλοι μας θα έχουμε αυτόν τον φίλο ή γνωστό που εκφράζει αρκετά συχνά στην καθημερινότητα του τις ακόλουθες συγκεκριμένες προτάσεις όταν ο ίδιος ή κάποιος στο περιβάλλον του βιώνουν μία δυσάρεστη κατάσταση:
- « Όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο» .
- « Μην ανησυχείς, όλα θα πάνε καλά».
- « Good vibes only».
- « Οι άλλοι τα έχουν χειρότερα από εσένα».
Τι πραγματικά σημαίνουν αυτές οι εκφράσεις;
- «Όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο». – Αν και ισχύει σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτή η φράση μπορεί να ακυρώσει τον πόνο και την ταλαιπωρία κάποιου σε δύσκολες στιγμές.
- «Μην ανησυχείς, όλα θα πάνε καλά». – Αν και έχει καλές προθέσεις, μπορεί να υπονομεύσει τη σοβαρότητα των ανησυχιών ή των προκλήσεων κάποιου.
- «Good vibes only». – Αυτή η φράση υποδηλώνει ότι κάθε αρνητικότητα ή θλίψη πρέπει να αποκλείεται από τη ζωή κάποιου, κάτι που είναι μη ρεαλιστικό και ανθυγιεινό.
- «Οι άλλοι τα έχουν χειρότερα από εσένα». – Αν και είναι αλήθεια, αυτή η δήλωση μπορεί να ακυρώσει τους αγώνες κάποιου συγκρίνοντάς τον με άλλους.
Οι παραπάνω εκφράσεις όπως καταλαβαίνει κανείς δηλώνουν σημάδια θετικής τοξικότητας.
Τι είναι η θετική τοξικότητα;
Ως τοξική θετικότητα ορίζεται η πεποίθηση πως όσο δύσκολη και στενάχωρη είναι μια κατάσταση, πρέπει να έχεις μια θετική και αισιόδοξη στάση και νοοτροπία απέναντι σε αυτήν την κατάσταση.
Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν πώς η τοξική θετικότητα μπορεί να υπονομεύσει την εγκυρότητα των αρνητικών συναισθημάτων και να αποθαρρύνει την αυθεντική συναισθηματική έκφραση. Αντί να προάγει την πραγματική ευημερία, μπορεί να συμβάλει στην άρνηση και τη συναισθηματική καταστολή, που είναι επιζήμια για την ψυχική υγεία.
Ας συνεχίσουμε λοιπόν με δύο σύντομες ιστορίες όπου αποτελούν παραδείγματα τοξική θετικότητας :
1. The Looked Grief:
Η Έμιλι είχε χάσει πρόσφατα τον αγαπημένο της κατοικίδιο, τον Μαξ. Ήταν ραγισμένη και δεν μπορούσε να σταματήσει να κλαίει. Η φίλη της, Έιμι, της έλεγε συνέχεια ότι ο Μαξ ήταν σε καλύτερο μέρος και ότι έπρεπε να επικεντρωθεί στις χαρούμενες αναμνήσεις. Ενώ η Έιμι εννοούσε καλά, η συνεχής ενθάρρυνσή της να είναι θετική έκανε την Έμιλυ να νιώθει ότι η θλίψη της ήταν ανεπιθύμητη. Η Έμιλι έπρεπε να θρηνήσει και να θυμηθεί τον Μαξ με τον δικό της τρόπο. Μόνο όταν η Έιμι κάθισε μαζί της σιωπηλή και την άφησε να κλάψει, η Έμιλι ένιωσε ότι την κατανοούσαν και την υποστήριζαν.
2. Η πίεση για λάμψη:
Ο Τομ είχε μόλις βιώσει μια μεγάλη αποτυχία στη δουλειά. Ένιωθε συντετριμμένος και ηττημένος. Όταν μοιράστηκε τα συναισθήματά του με τη συνάδελφό του, Λίζα, εκείνη του είπε να παραμείνει θετικός και ότι θα ανακάμψει. Αλλά ο Τομ δεν ήθελε να βάλει ένα χαρούμενο πρόσωπο. χρειαζόταν χρόνο για να επεξεργαστεί την απογοήτευσή του. Η αδυσώπητη θετικότητα της Λίζα έκανε τον Τομ να νιώθει πίεση να κρύψει τα αληθινά του συναισθήματα. Μόνο όταν ο μάνατζέρ του, Άλεξ, αναγνώρισε τους αγώνες του και πρόσφερε υποστήριξη, ο Τομ ένιωσε άνετα να αναζητήσει βοήθεια και τελικά να αναρρώσει.
Από αυτές τις ιστορίες καταλαβαίνουμε πώς η τοξική θετικότητα υποβρίσκεται στην καθημερινότητά μας μέσα σε αρκετά απλές καταστάσεις. Καταλαβαίνουμε πώς μία πρόταση μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό ψυχολογικά ένα άτομο. Η θετική τοξικότητα αποτρέπει τη συναισθηματική επεξεργασία.
Επιπτώσεις θετικής τοξικότητας
-Τα αρνητικά συναισθήματα εξυπηρετούν έναν σκοπό. Σηματοδοτούν ότι κάτι δεν πάει καλά ή χρειάζεται προσοχή. Η τοξική θετικότητα ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αγνοούν ή να καταστέλλουν αυτά τα σήματα αντί να αντιμετωπίζουν τα υποκείμενα ζητήματα κάτι που μπορεί να είναι επιζήμιο για την ψυχική υγεία.
-Η τοξική θετικότητα συχνά προωθεί την άρνηση της πραγματικότητας. Μπορεί να αποτρέψει τα άτομα από το να αντιμετωπίσουν προβλήματα, να αναζητήσουν βοήθεια ή να κάνουν τις απαραίτητες αλλαγές στη ζωή τους επειδή πιέζονται να διατηρήσουν μια διαρκώς θετική προοπτική.
-Διαιωνίζει την ενοχή και την ντροπή. Τα άτομα που δεν μπορούν να διατηρήσουν μια σταθερή κατάσταση θετικότητας μπορεί να αισθάνονται ένοχοι ή ντροπή επειδή δεν μπορούν να «σκεφτούν θετικά» ή «απλώς να είναι ευτυχισμένοι». Αυτά τα συναισθήματα μπορούν να επιδεινώσουν προβλήματα ψυχικής υγείας.
-Η αποτυχία και οι αποτυχίες είναι ένα φυσικό μέρος της ζωής και της προσωπικής ανάπτυξης. Η τοξική θετικότητα αποθαρρύνει τους ανθρώπους από το να αναγνωρίσουν αυτές τις εμπειρίες και τα πολύτιμα μαθήματα που τις συνοδεύουν.
Ουσιαστικά, η τοξική θετικότητα μπορεί να εμποδίσει τη συναισθηματική ανάπτυξη, να βλάψει τις σχέσεις και να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία. Αντί να ενθαρρύνει μια υγιή ισορροπία θετικών και αρνητικών συναισθημάτων, επιβάλλει μια μη ρεαλιστική και επιβλαβή προσδοκία διαρκούς θετικότητας. Η υιοθέτηση μιας πιο ισορροπημένης και αυθεντικής προσέγγισης των συναισθημάτων είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική ευημερία.
Με ποιόν τρόπο λοιπόν μπορεί κανείς να αποφύγει την θετική τοξικότητα;
-Αναγνωρίστε και επικυρώστε τα συναισθήματά σας: Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσετε τα δικά σας συναισθήματα, είτε είναι θετικά είτε αρνητικά. Κατανοήστε ότι είναι φυσιολογικό να βιώσετε ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων και όλα έχουν αξία.
-Αποφύγετε να ελαχιστοποιείτε ή να απορρίπτετε τα συναισθήματα των άλλων: Να έχετε υπόψη σας πώς αντιδράτε όταν κάποιος μοιράζεται τα συναισθήματά του μαζί σας. Αντί να λέτε πράγματα όπως «Μην ανησυχείτε, να είστε χαρούμενοι», δοκιμάστε να πείτε κάτι πιο ενσυναίσθητο όπως, «Είμαι εδώ για εσάς και καταλαβαίνω ότι αυτό είναι δύσκολο».
-Θέστε ρεαλιστικές προσδοκίες: Είναι εντάξει να έχετε στόχους και φιλοδοξίες, αλλά να είστε ρεαλιστές σχετικά με τις προκλήσεις και τις αναποδιές που μπορεί να προκύψουν στην πορεία. Αγκαλιάστε το ταξίδι και μάθετε τόσο από τις θετικές όσο και από τις αρνητικές εμπειρίες.
-Ασκηθείτε στην αυτοσυμπόνια: Αντιμετωπίστε τον εαυτό σας με την ίδια καλοσύνη και κατανόηση που θα προσφέρατε σε έναν φίλο. Μην επικρίνετε τον εαυτό σας επειδή αισθάνεστε απογοητευμένοι ή ότι περνάτε δύσκολες στιγμές
Να θυμάστε ότι είναι υγιές και φυσιολογικό να βιώνεις μια σειρά από συναισθήματα σε όλη τη ζωή. Η προσπάθεια για θετικότητα είναι πολύτιμη, αλλά δεν πρέπει να γίνεται σε βάρος της καταπίεσης ή της άρνησης των γνήσιων συναισθημάτων. Το κλειδί είναι να βρείτε μια ισορροπία που σας επιτρέπει να διατηρήσετε μια θετική προοπτική, ενώ ταυτόχρονα τιμάτε τη συναισθηματική σας αυθεντικότητα.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την θετική τοξικότητα προτείνεται το βιβλίο « Τοξική Θετικότητα » της ψυχοθεραπεύτριας Whitney Goodman. Σε αυτό το καινοτόµο βιβλίο, η δηµοφιλής ψυχοθεραπεύτρια Whitney Goodman παρουσιάζει τις τελευταίες έρευνες στην επιστήµη της, καθώς και ιστορίες θεραπευοµένων που αποκαλύπτουν πόσο επιζήµια είναι η τοξική θετικότητα για τον εαυτό µας και τις σχέσεις µας.
Περισσότερα άρθρα σχετικά με την Εκπαίδευση και την Ευεξία μπορείτε να διαβάσετε στο Blog | TEDxUniversityofMacedonia.
