Ιστορική Αναδρομή
Καθιερωμένη από το 1982, η Παγκόσμια Ημέρα Χορού γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 29 Απριλίου, με την ημερομηνία να μην είναι τυχαία, καθώς είναι η ημερομηνία γέννησης του Jean-Georges Noverre (1727-1810), δημιουργού του σύγχρονου μπαλέτου.
Κάθε χρόνο, επιλέγεται ένας εξέχων χορογράφος ή χορευτής ώστε να μεταδώσει το δικό του μήνυμα σχετικά με το χορό και για το 2023, εκείνη που επιλέχτηκε ήταν η Yang Liping. Το μήνυμά της είναι ιδιαίτερο, καθώς μέσα από αυτό τονίζει αυτή τη μοναδική φύση του χορού και είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα , International Dance Day – International Theatre Institute ITI (international-dance-day.org)
Χορός· μία λέξη τόσο γνωστή στα αυτιά των ανθρώπων, μία έννοια τόσο συγκεκριμένη, αλλά ταυτόχρονα τόσο αφηρημένη.
Ένα συνονθύλευμα κινήσεων εντός κι εκτός του ρυθμού, του ήχου και της μουσικής. Κινήσεις που είναι είτε χορογραφημένες είτε αυτοσχεδιασμός. Χορός στους δρόμους, σε σκηνές, στη φύση, με ρόλο ψυχαγωγικό, διασκεδαστικό, επαγγελματικό ή ακόμη και τελετουργικό. Ο χορός διαδραμάτιζε ανέκαθεν σημαντικό ρόλο στις κοινωνίες των ανθρώπων και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως προέκταση της γλώσσας του σώματος. Εξάλλου, είναι ένας τρόπος έκφρασης όταν κάποιος αδυνατεί να πει όσα επιθυμεί μέσω του λόγου.
Ο χορός κατατάσσεται ανάμεσα στις εννέα τέχνες και ανθρωπολογικά, θεωρείται ίσως και η αρχαιότερη. Στην πρώιμη μορφή της, είχε κυρίως τελετουργικό χαρακτήρα, ο οποίος έχει διατηρηθεί σε ένα βαθμό έως και σήμερα. Δεν είναι τυχαίο που διάφορες θρησκείες έχουν στις τελετουργίες τους ενσωματωμένο το χορό. Στην κλασική Ελλάδα, μάλιστα, ο χορός θεωρούνταν ως η θεϊκή θέληση και παρέμβαση στη ροή των ανθρώπινων πραγμάτων, με αρκετούς από τους θεούς (Απόλλωνας, Διόνυσος, Κυβέλη, Άρτεμις, Δήμητρα και Περσεφόνη), να συνδέονται με αυτόν.
Στη θρησκεία Candomble, στη Βραζιλία, η κάθε θεότητα από το πάνθεο των Orixas έχει το δικό της χορό, με τους δικούς του συμβολισμούς. Οι χορευτές των θρησκευτικών τελετουργιών θεωρείται ότι μπαίνουν σε μία τρανς κατάσταση και πως εκείνη τη στιγμή ενσαρκώνουν το πνεύμα της εκάστοτε θεότητας.
Η τέχνη του χορού, πέρα από τις τελετουργίες, χρησιμοποιήθηκε και ως τεχνική αφήγησης ιστοριών και μύθων, διαβίβασης ηθών και εθίμων, όταν η γραπτή γλώσσα δεν είχε ακόμη εφευρεθεί. Κανείς δεν μπορεί να παραλείψει τα μεγάλα έργα του μπαλέτου, τα οποία είναι η αφήγηση μιας ιστορίας μέσω του χορού (Καρυοθραύστης, Λίμνη των Κύκνων, κλπ). Ακόμη στο σύγχρονο χορό, όμως, είναι συχνή η αφήγηση μιας ιστορίας με αρχή, μέση και τέλος.
«Όταν Χορεύεις, γράφεις στη γη, αυτά που θέλει να πεί η ψυχή σου.» Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Υπάρχει και μία άλλη πλευρά του χορού, αυτή της έκφρασης των συναισθημάτων. Κάποιος μπορεί να εκδηλώσει όλο το φάσμα των συναισθημάτων που μπορεί να νιώθει μέσω των χορευτικών κινήσεων με ή χωρίς τη συνοδεία μουσικής. Αρκετά είδη χορών έχουν συγκεκριμένη κινησιολογία για την έκφραση των συναισθημάτων, ιδίως όταν χρησιμοποιούνται για αφήγηση ιστοριών.
Ωστόσο, όταν κάποιος χορεύει με σκοπό την έκφραση των συναισθημάτων του, δεν το κάνει πάντα χορογραφημένα. Όταν υπάρχει αδυναμία έκφρασης μέσω του λόγου, τότε αναλαμβάνει το σώμα. Η γλώσσα του σώματος είναι εξίσου σημαντική με το λόγο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους, ένας από αυτούς είναι και ο χορός.
«Η πιο αληθινή έκφραση των ανθρώπων είναι μέσω του χορού και της μουσικής τους. Το σώμα δεν λέει ποτέ ψέματα.» Agnes de Mille
Κάποιος μπορεί να καταφύγει στο χορό μέσα στη χαρά, στη λύπη, στον ενθουσιασμό ή τις δυσκολίες του. Δεν μπορεί να κρυφτεί και δεν μπορεί να κρύψει συναισθήματα και σκέψεις όταν χορεύει και το σώμα είναι πλέον ανεξάρτητο από το μυαλό. Οι Σουλιώτισσες έπεσαν χορεύοντας στο γκρεμό ως μία ύστατη πράξη ηρωισμού, προκειμένου να μην συλληφθούν ζωντανές από τους Τουρκαλβανούς που τις πολιορκούσαν στο Ζάλογγο.
Αυτό το οποίο δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι πως ο χορός είναι και επικοινωνία. Επικοινωνία με άλλους πολιτισμούς, με άλλους ανθρώπους, επικοινωνία με τον εαυτό. Μαθαίνοντας να χορεύει κανείς, μαθαίνει να αφουγκράζεται τόσο τι συμβαίνει εκτός όσο και εντός του. Μαθαίνει να δίνει βάση στο ρυθμό, είτε είναι ο ρυθμός της μουσικής είτε ο ρυθμός της ζωής.
Για περισσότερα άρθρα σχετικά με την Ψυχαγωγία, μπορείτε να διαβάσετε στο blog μας: Blog | TEDxUniversityofMacedonia
Credits φωτογραφιών : Φωτογραφία εξωφύλλου: Γεωργία Κασάπη @g.kasapi
Φωτογραφίες κειμένου: Ιγνάτιος Μάγγος @igna_lee, Βάσια Παναγιώτου @pan_vasia
