[:EL]
Καλώς ή κακώς, η γενιά μου, είμαστε παιδιά της τεχνολογίας.
Είχαμε την τύχη ή την ατυχία να γεννηθούμε στην ακμή των τεχνολογικών επιτευγμάτων. Μεγαλώσαμε με τηλεόραση, DVD, στέρεο. Αργότερα κάναμε την μετάβαση στο κινητό, στο laptop, στο tablet και αυτές είναι μόνο μερικές από τις ηλεκτρονικές συσκευές που χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση.
Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον της τεχνολογίας άραγε; Θα ζήσουμε κάποτε σαν σε ταινία επιστημονικής φαντασίας; Σε έναν κόσμο αυτοματοποιημένο, γεμάτο robot και “έξυπνες” συσκευές;
Μέχρι τότε, ας αναλογιστούμε πόσο καλά ξέρουμε την τεχνολογία. ‘Η μάλλον πόσο καλά μας ξέρει αυτή; Όπως σε κάθε σχέση υπάρχουν δύο πλευρές, έτσι συμβαίνει και στην σχέση μας με την τεχνολογία. Εμείς πιστεύουμε ότι γνωρίζουμε να χειριζόμαστε άψογα το κινητό μας ή νομίζουμε ότι μπορούμε να εκμεταλλευτούμε στο μέγιστο τις δυνατότητες που μας προσφέρει το laptop μας. Τι γίνεται όμως από την άλλη πλευρά, την πλευρά της οθόνης του gadget; Τι γνωρίζει το laptop μας για εμάς; Τι συμβαίνει όταν ο υπολογιστής μας μάς κοιτάζει;
Αυτό ακριβώς είναι το θέμα του αναπληρωτή καθηγητή Γιάννη Πάτρα για το φετινό μας main event Consciousnet – A world as One. Η απάντηση δεν θα μπορούσε να έρθει από άλλο άτομο παρά από έναν ειδικό στην Τεχνητή Νοημοσύνη και Μηχανική όραση. Λίγες μέρες πριν την live ομιλία του για το φετινό TEDxUniversityofMacedonia 2017, είχαμε την τιμή να γνωρίσουμε τον κύριο Πάτρα και να μπούμε στον δικό του κόσμο, αυτόν της τεχνολογίας του μέλλοντος. Ας τον γνωρίσουμε!
-
Θα θέλατε να συστηθείτε στο κοινό του TEDxUniversityofMacedonia;
Το όνομά μου είναι Γιάννης Πάτρας και είμαι αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Queen Mary στο Λονδίνο. Η γενική περιοχή στην οποία δουλεύω είναι η Μηχανική όραση και η τεχνητή νοημοσύνη, με ειδικότητα στην ανάλυση εικόνων και βίντεο τα οποία απεικονίζουν ανθρώπους και ανθρώπινες δραστηριότητες . Συγκεκριμένα, ασχολούμαι κυρίως με ανάπτυξη υπολογιστικών συστημάτων (μηχανών), οι οποίες αντιλαμβάνονται και ερμηνεύουν την ανθρώπινη συμπεριφορά, δηλαδή βλέπουν τους ανθρώπους και καταλαβαίνουν τι κάνουν και πως αισθάνονται.
-
Για κάποιον που βλέπει το αντικείμενό σας απέξω μπορεί αυτό να φαντάζει εντυπωσιακό, ίσως δύσκολο ή περίπλοκο. Εσάς τι σας οδήγησε να ασχοληθείτε με αυτόν τον κλάδο και τι σας ελκύει;
Πάντα μου άρεσε η πρόκληση του πως θα μπορέσουμε να φτιάξουμε μηχανές οι οποίες θα είναι «έξυπνες», θα καταλαβαίνουν το κόσμο γύρω τους και θα παίρνουν ανάλογες αποφάσεις. Αρχικά, μου άρεσε η περιοχή της μηχανικής όρασης γιατί είχε να κάνει με μαθηματικά, και αργότερα, όταν κατάλαβα καλύτερα το αντικείμενο, γιατί είχε να κάνει με το πως αντιλαμβανόμαστε έννοιες και τον κόσμο γύρω μας.
-
Σήμερα σε ποιο στάδιο βρίσκεται η τεχνητή νοημοσύνη; Υπάρχουν πρακτικές εφαρμογές;
Αυτή τη στιγμή η περιοχή της τεχνητής νοημοσύνης και της τεχνητής όρασης αποκτά όλο και περισσότερες εφαρμογές. Μια από αυτές είναι τα αυτόνομα αυτοκίνητα, τα αυτόνομα οχήματα στην γενική τους μορφή. Άλλες εφαρμογές σχετίζονται με τον εντοπισμό και την αναγνώριση προσώπων, για παράδειγμα στις πύλες των αεροδρομίων ή για ξεκλείδωμα της οθόνης του κινητού τηλεφώνου μας. Όσο περνάει ο καιρός, η τεχνητή νοημοσύνη θα μπαίνει όλο και περισσότερο στην καθημερινή μας ζωή με τον ερχομό των robot, τα οποία θα αλληλεπιδρούν και θα επικοινωνούν μαζί μας.
-
Τι να περιμένουμε από την τεχνητή νοημοσύνη στο μέλλον;
Προσωπικά, πιστεύω ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα οδηγήσει σε συστήματα τα οποία θα έχουν επιδόσεις καλύτερες από τους ανθρώπους σε οποιονδήποτε τομέα η επίδοση είναι μετρήσιμη. Επιπλέον, πιστεύω οτι τα έξυπνα συστήματα που σχεδιάζουμε για το μέλλον θα έχουν μια ως μια βασική τους λειτουργία το να καταλαβαίνουν τους ανθρώπους. Σε τελική ανάλυση, θα έχουν σχεδιαστεί να τους υπηρετούν. Επομένως, οποιαδήποτε μορφή και να έχουν αυτά τα έξυπνα συστήματα, είτε είναι robot με φυσική παρουσία, είτε «έξυπνα» αυτοκίνητα, είτε χώροι εξοπλισμένοι με αισθητήρες και κάμερες, όλα θα έχουν αυτό το κοινό χαρακτηριστικό. Όλα, σε κάποιο βαθμό, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, θα καταγράφουν και θα ερμηνεύουν τις ανθρώπινες δραστηριότητες στον χώρο στον οποίο εποπτεύουν.
Συγκεκριμένα, τα robot θα κινούνται στο χώρο, θα μιλούν μαζί μας, θα μας βλέπουν. Όπως εμείς καταλαβαίνουμε το τι θέλει να πει ο συνομιλητής μας, όχι μόνο από αυτά που λέει αλλά και από τη μη λεκτική του συμπεριφορά, έτσι θα κάνουν και αυτά. Αναφέρομαι στα λεγόμενα social signals, τα σημάδια τα οποία κάποιος δίνει όταν με το κούνημα του κεφαλιού λόγου χάρη, σηματοδοτεί κατανόηση. Επιπλέον, από τις εκφράσεις του προσώπου μπορείς να καταλάβει κανείς σε κάποιο βαθμό την συναισθηματική κατάσταση κάποιου. Φανταστείτε ένα robot-οικιακό βοηθό, που θα αντιλαμβάνεται και θα καθοδηγεί κάποιον στις δραστηριότητες του, για παράδειγμα στις καθημερινές του ασκήσεις, θα ελέγχει εάν ένας ηλικιωμένος έχει ακολουθήσει τη ρουτίνα του ή εάν έχει πέσει, θα αντιδρά ανάλογα με τη συναισθηματική του κατάσταση, θα του κρατάει συντροφιά.
-
Κάποιος που δεν είναι εξοικειωμένος με την τεχνολογία ή δεν την υποστηρίζει, μπορεί να σκεφτεί ότι τα robot θα αντικαταστήσουν τους ανθρώπους. Ποια είναι η άποψή σας;
Ο ερχομός της τεχνητής νοημοσύνης, τα robot στην γενική τους μορφή, γεννά τεράστια ζητήματα. Σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας η βασική υπόθεση είναι ότι θα οδηγήσει σε μεγάλα ποσοστά ανεργίας, αφού αναπόφευκτα, αργά ή γρήγορα οι μηχανές θα επιτελούν τις εργασίες καλύτερα από τους ανθρώπους. Ήδη το θέμα απασχολεί κυβερνήσεις, οργανώσεις και την κοινότητα που ασχολείται με τη ανάπτυξη της. Προσωπικά πιστεύω ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί η κατάλληλη νομοθεσία ώστε να προστατευτεί η εργασία ή το εισόδημα των ανθρώπων. Και πιο γενικά να σκεφτούμε σε ποιόν θα ανήκει το όφελος της αύξησης της παραγωγικότητας και γενικά ο πλούτος που τα robot θα παράγουν.
Πέρα από αυτό, υπάρχουν κι άλλα σημαντικά ζητήματα σχετικά με τις αποφάσεις που θα παίρνουν οι μονάδες τεχνητής νοημοσύνης. Αυτές θα έχουν ουσιαστικό αντίκτυπο στην καθημερινή μας ζωή, σε ορισμένες περιπτώσεις ζωής και θανάτου, όπως για παράδειγμα αυτές που θα παίρνει ένα αυτόνομο όχημα, ή μια εφαρμογή στον τομέα της υγείας. Η εκπαίδευση των συστημάτων αυτών με τρόπο που είναι συμβατός με κανόνες ηθικής και νομοθεσίας δεν είναι τόσο απλή.
Τίθεται και θέμα προστασίας προσωπικών δεδομένων.
Όταν περιστοιχίζεσαι από robot τα οποία βλέπουν τις δραστηριότητές σου, τις καταγράφουν, ερμηνεύουν ίσως την συμπεριφορά σου και την συναισθηματική σου κατάσταση και τους σκοπούς σου.
Ποιος έχει την ιδιοκτησία αυτών των δεδομένων; Σε ποιο βαθμό και ποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα της ανάλυσης αυτής; Τέλος, ένας μεγάλος φόβος πολλών είναι ότι η ανάπτυξη συστημάτων με νοημοσύνη μεγαλύτερη από τη δική μας θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα μας να τα ελέγξουμε.
Τι πραγματικά συμβαίνει όταν ο υπολογιστής μας μάς κοιτάζει; Μπορείτε να μας αποκαλύψετε κάτι από την ομιλία σας;
Στην ομιλία μου θα προσπαθήσω να δώσω μια εικόνα του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος των υπολογιστικών μεθόδων ανάλυσης της ανθρώπινης συμπεριφοράς, κυρίως ανθρώπινων δραστηριοτήτων και συναισθημάτων, με τεχνικές μηχανικής όρασης και τεχνητής νοημοσύνης.
O Γιάννης Πάτρας θα γίνει μέρος ενός μοναδικού δικτύου συνειδήσεων στις 11 Νοεμβρίου! Μάθε περισσότερα για το TEDxUniversityofMacedonia 2017 εδώ![:]
